โคมลม (Wind Balloon) ทำด้วยกระดาษสีแบบบาง (กระดาษแก้ว) หลาย ๆ แผ่นมาต่อติดกัน โดยใช้กาว ทำเป็นรูปทรงกระบอก มีลักษณะคล้ายถุงลม มีปล่องทางด้านล่าง ใช้บรรจุควันร้อน เพื่อให้อากาศร้อนจากควัน พยุงตัวโคมให้ลอยขึ้นฟ้า โดย โคมลมมีขนาดใหญ่กว่าโคมไฟถึง 10 เท่า สร้างยาก การอัดลมและปล่อยโคมทำได้ยาก จึงไม่ค่อยนิยมเล่นเหมือนโคมไฟ (อย่างไรก็ตาม การปล่อยโคมไฟ อาจก่อให้เกิดอันตรายได้มากกว่า เพราะไฟจากขี้ไต้ที่เป็นเชื้อเพลิงดันโคมไฟขึ้นฟ้า อาจจะหยดตกถึงพื้นโดนคนหรือสิ่งของที่เป็นเชื้อเพลิงให้เกิดการเผาไหม้ได้) ทั้งนี้ในการส่งโคมลมขึ้นฟ้า มักมีการผูกจดหมายและเงินจำนวนหนึ่ง ลอยไปกับโคมด้วย
ลุงบุตร อนันตสุข จากบ้านโนนจำปา ตำบลธาตุ อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์ ผู้ที่มีประสบการณ์และมีความสามารถในการทำโคมลม หนึ่งเดียวในหมู่บ้าน บอกว่า โคมที่ปล่อยจากบ้านโนนจำปา เมื่อหลายปีก่อน พัดไปตกถึงจังหวัดอ่างทอง เพราะมีจดหมายจากผู้เก็บโคมได้ส่งมาแจ้งข่าวให้ทราบ
โคมลมฝีมือลุงบุตร บ้านโนนจำปา ถูกปล่อยขึ้นฟ้าอีกครั้งหลังจากว่างเว้นมากว่า 10 ปี เมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2557 ในงานบุญกฐินของครอบครัวผู้ใหญ่เพิ่ม ลีรัตน์ พร้อมญาติสนิทมิตรสหายและชาวบ้านโนนจำปา การส่งโคมลมครั้งนี้ นอกจากจะช่วยสืบสานภูมิปัญญาการทำโคมลมแล้ว ยังช่วยให้เด็กเยาวชนโนนจำปาได้มีโอกาสเห็นและสัมผัสโคมลมอย่างใกล้ชิด โดยทางเจ้าภาพได้ผูกเงินจำนวน 500 บาท พร้อมข้อความและเบอร์โทรศัพท์ (ห่อในถุงพลาสติก) ไปด้วย และทางเจ้าภาพแจ้งว่าได้รับโทรศัพท์จากผู้เก็บโคมได้ ได้แจ้งกลับมาว่า โคมลมนี้ลอยไปตกที่อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด ทั้งนี้สาเหตุที่โคมตกใกล้กว่าครั้งก่อนมาก เพราะช่วงปล่อยโคมสภาพอากาศค่อนข้างชื้นและมีฝน ทำให้กระดาษโคมเปียกและไปได้ไม่ไกลนัก
ความรู้เพิ่มเติม : ประเพณีโคมลมลอยฟ้า อำเภอพิบูลย์รักษ์
อำเภอพิบูลย์รักษ์ จังหวัดอุดรธานี เป็นอำเภอที่มีการจัดงานโคมลมเป็นงานประเพณีของอำเภอ ซึ่งจัดขึ้นเป็นประจำประมาณเดือนธันวาคมของทุกปี เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์วัฒนธรรมของชาวอีสาน และพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อก่อให้เกิดรายได้แก่ประชาชนชาวอำเภอพิบูลย์รักษ์ กิจกรรมที่โดดเด่นคือ กิจกรรมการแข่งขันและประกวดโคมลม มากกว่า 200 ลูก
ชมคลิป การปล่อยโคมลม โนนจำปา
