ปราสาทบ้านพลวง [Prasat Banpruang]
ขึ้นทะเบียนและประกาศในราชกิจจานุเบกษา :: เล่มที่ 52 ตอนที่ 75 หน้า 3712 เมื่อ 8 มีนาคม 2478
ที่อยู่ : บ้านพลวง ตำบลบ้านพลวง อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์
ละติจูด : 14.61018 องศาเหนือ
ลองจิจูด : 103.42404 องศาตะวันออก
ประเภท : ปราสาทหินทราย
อายุ : พุทธศตวรรษที่ 16-17 (บาปวน)
วัตถุประสงค์ : เทวสถาน
ทิศทางการวางตัว : 8.4 องศาตะวันตก (อ้างอิงจากบทความวิจัยของศักดิ์อนันต์ อนันตสุข)
หมายเหตุ : พิกัดภูมิศาสตร์ ใช้ข้อมูลจากภาพถ่ายดาวเทียม จาก www.pointasia.com
ลักษณะเป็นปราสาทศิลาแลงย่อมุม ตั้งอยู่บนฐานศิลาแลงสี่เหลี่ยมผืนผ้า ล้อมรอบด้วยคูน้ำรูปตัวยู(จากลักษณะของฐาน นักโบราณคดีสันนิษฐานว่า อาจมีปราสาทตั้งอยู่บนฐานได้อีก 2 หลัง) องค์ปรางค์ก่อด้วยศิลาแลงและหินทรายเป็นรูปสี่เหลี่ยมย่อมุม จําหลักลายงดงามมาก แต่องค์ ปรางค์เหลือเพียงครึ่งเดียว ส่วนยอดหักหายไปทางด้านทิศตะวันออกมีประตูทางเข้ากรอบประตูทำด้วยหินทราย ทับหลังสลักเป็นภาพพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ หน้าบันเหนือทับหลังขึ้นไปสลักเป็นภาพพระกฤษณะยกภูเขาโควรรธนะ ทับหลังด้านทิศเหนือเป็นรูปพระกฤษณะกำลังต่อสู้กับนาคกาลียะ ถือเป็นประติมากรรมล้ำค่าของ จ.สุรินทร์ จากลักษณะปราสาทและลวดลายเครื่องประดับสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 16-17 เนื่องจากลักษณะของปราสาทและลวดลายประดับคล้ายกับปรางค์น้อยที่ปราสาทพนมรุ้ง ซึ่งเป็นศิลปะขอมแบบบาปวน (คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ, 2544 : หน้า48)
โครงการ 54090178 :: การศึกษาและพัฒนากระบวนการตัดสินใจของนักเรียนจากการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีการเรียนรู้เชิงสังคมวัฒนธรรม เรื่อง ปราสาท ในมิติวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ ดำเนินการโดย นายศักดิ์อนันต์ อนันตสุข ภายใต้การสนับสนุนของ สำนักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้และคุณภาพเยาวชน (สสค.) :: www.QLF.or.th
