จังหวัดสุรินทร์ ดินแดนร่ำรวยปราสาท มีปราสาทต่างๆ อยู่ตามอําเภอในเขตจังหวัดหลายแห่ง ซึ่งมีคุณค่าทางด้านการศึกษาทางประวัติศาสตร์เป็นอย่างมาก สันนิษฐานว่าในสมัยขอมเรืองอํานาจ จังหวัดสุรินทร์คงเป็นดินแดนแห่งหนึ่งที่อยู่ในเส้นทางการไปมาของขอมระหว่างเขาพระวิหาร เขาพนมรุ้ง กับนครวัด นครธม จึงได้สร้างปราสาทขึ้นเรียงรายตามแนวเส้นทาง ระหว่างสถานที่ดังกล่าว จากการสำรวจและศึกษารายละเอียดของโบราณสถานขอมที่พบในจังหวัดสุรินทร์ โดยกรมศิลปากร พบว่ามีปราสาทหินอยู่ตามพื้นที่อำเภอต่างๆ ของจังหวัดสุรินทร์ (สนใจศึกษาข้อมูลแต่ละแห่ง ให้คลิกที่ชื่อปราสาทเพื่ออ่านเพิ่มเติม) ดังนี้
1. ปราสาทช่างปี่ หมู่ที่ 1 บ้านชางปี่ อำเภอศีขรภูมิ
2. ปราสาทหินศีขรภูมิ บ้านปราสาท ตำบลระแงง อำเภอศีขรภูมิ
3. ปราสาทอานาร์ (ปราสาทบ้านอนันต์) บ้านอนันต์ ตำบลยาง อำเภอศีขรภูมิ
4. ปราสาทตาเมือน บ้านหนองคันนา ตำบลตาเมียง อำเภอกาบเชิง
5. ปราสาทตาเมือนโต๊ด บ้านหนองคันนา ตำบลตาเมียง อำเภอกาบเชิง
6. ปราสาทตาเมือนธม บ้านหนองคันนา ตำบลตาเมียง อำเภอกาบเชิง
7. ปราสาทเบ็ง บ้านปราสาทเบ็ง ตำบลกาบเชิง อำเภอกาบเชิง
8. ปราสาทหมอนเจริญ บ้านหมอนเจริญ ตำบลกาบเชิง อำเภอกาบเชิง
9. ปราสาทเซ็ม บ้านบักจรัง ตำบลกาบเชิง อำเภอกาบเชิง
10. ปราสาทเมืองที บ้านเมืองที ตำบลเมืองที อำเภอเมือง
11. ปราสาทบ้านเฉนียง (ปราสาทบ้านปราสาท) ตำบลเฉนียง อำเภอเมือง
12. ปราสาทโอรงา บ้านโคกสะอาด ตำบลเทนมีย์ อำเภอเมือง
13. ปราสาททอง บ้านแสร์ออ ตำบลตากูก อำเภอเมือง
14. ปราสาทพระปืด(ปราสาทแก้ว) บ้านพระปืด ตำบลบ้านแร่ อำเภอเมือง
15. ปราสาทหมื่นศรีน้อย(ปราสาทบ้านโคกปราสาท) บ้านหมื่นศรีกลาง ตำบลหมื่นศรี อำเภอสำโรงทาบ
16. ปราสาทจอมพระ บ้านศรีดงบัง ตำบลจอมพระ อำเภอจอมพระ
17. ปราสาทบ้านพลวง บ้านพลวง ตำบลกังแอน อำเภอปราสาท
18. ปราสาทบ้านไพล (วัดบ้านโคกปราสาท) บ้านปราสาท ตำบลเชื้อเพลิง อำเภอปราสาท
19. ปราสาททนง บ้านปราสาททนง ตำบลปราสาททนง อำเภอปราสาท
20. ปราสาทมีชัย (หมื่นชัย) บ้านถนน ตำบลกระเทียม อำเภอสังขะ
21. ปราสาทสังข์ศิลป์ชัย (ปราสาทบ้านจารย์) บ้านจาน ตำบลกระเทียม อำเภอสังขะ
22. ปราสาทยายเหงา บ้านสังขะ ตำบลสังขะ ตำบลกระเทียม อำเภอสังขะ
23. ปราสาทภูมิโปน บ้านภูมิโปน ตำบลดม ตำบลกระเทียม อำเภอสังขะ
24. ปราสาทเทพนิมิตร หรือปราสาทระเบียงเดียนหรือระเบียงเดีย ตำบลโชคเหนือ อำเภอสังขะ
25. ปราสาทบ้านกระดูด (ตะเบียงบัลลังก์) บ้านตะเบียง ตำบลลำดวน อำเภอสังขะ
26. ปราสาทบ้านสนม (ปราสาทวัดธาตุ) บ้านสนม ตำบลสนม อำเภอสนม
27. ปราสาทวัดโพธิ์ศรีธาตุ บ้านธาตุ ตำบลธาตุ อำเภอรัตนบุรี
28. ปราสาทวัดบ้านหนองหิน บ้านหนองหิน ตำบลดอนแรด อำเภอรัตนบุรี
29. ปราสาทบ้านตะเปียงเตีย บ้านหนองเกาะ ตำบลลำดวน อำเภอลำดวน
30. ปราสาทโนนแท่น บ้านโพนครก ตำบลโพนครก อำเภอท่าตูม
31. ปราสาทนางบัวตูม บ้านสระทลา ตำบลท่าตูม อำเภอท่าตูม
32. ปราสาทตามอย (ปราสาทตามอญ) บ้านปราสาท อำเภอบัวเชด
33. ปราสาทบ้านปราสาท (กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนรวมเป็นแหล่งเดียวกันกับปราสาทหมื่นชัย เนื่องจากตั้งอยู่ในบริเวณเดียวกันห่างกันเพียง 75 เมตร) บ้านถนน ตำบลกระเทียม อำเภอสังขะ
นอกจากนี้ ยังมีปราสาทอื่นๆ อีก ดังนี้
1. ปราสาทตาควาย บริเวณชายแดนไทย-กัมพูชา พื้นที่อำเภอพนมดงรัก
2. ปราสาทอังกัญโพธิ์ บ้านอังกัญโพธิ์ อำเภอปราสาท
3. ปราสาทขุมดิน บ้านขุมดิน ตำบลหนองหลวง อำเภอโนนนารายณ์
4. ปราสาทสังแก บ้านโคกสมบูรณ์ ตำบลสังขะ อำเภอสังขะ
5. ปราสาทหินพนมสวาย (ปราสาทสนชัย) วนอุทยานพนมสวาย ตำบลนาบัว อำเภอเมือง
6. ปราสาทบ้านลำดวน (ปราสาทยายแกรม) โรงเรียนบ้านลำดวน ตำบลลำดวน อำเภอลำดวน
[ดาวน์โหลดฟรี] แผ่นภาพประกอบการศึกษา เรื่อง โบราณสถานปราสาทในจังหวัดสุรินทร์
โครงการ 54090178 :: การศึกษาและพัฒนากระบวนการตัดสินใจของนักเรียนจากการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎีการเรียนรู้เชิงสังคมวัฒนธรรม เรื่อง ปราสาท ในมิติวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ ดำเนินการโดย นายศักดิ์อนันต์ อนันตสุข ภายใต้การสนับสนุนของ สำนักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้และคุณภาพเยาวชน (สสค.) :: www.QLF.or.th