หมู่บ้านโนนจำปา (นจป.) หมู่ที่ 10 ตำบลธาตุ อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์ เริ่มก่อตั้งในปี พ.ศ. 2465 แรกเริ่มมีคนกลุ่มหนึ่งย้ายมาจากบ้านม่วงหมาก เพื่อทำการเกษตรและเลี้ยงสัตว์ ต่อมาก็มีหลายครอบครัวเพิ่มมากขึ้นจึงได้ตั้งเป็นหมู่บ้านเป็นทางการ เมื่อปี พ.ศ.2477 มีนายจันทร์ ก้งทอง เป็นผู้ใหญ่บ้านคนแรก ปัจจุบันมี นายเพิ่ม ลีรัตน์ เป็นผู้ใหญ่บ้าน สภาพทั่วไปเป็นที่ราบลุ่มและในอดีตมีป่าต้นจำปา (ต้นกันเกรา) เป็นส่วนมาก จึงได้เรียกชื่อหมู่บ้านว่า บ้านโนนจำปา มาจนถึงปัจจุบัน
สภาพทางภูมิศาสตร์
หมู่บ้านตั้งอยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอรัตนบุรี ระยะทาง 13 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากจังหวัดสุรินทร์ 82 กิโลเมตร ตั้งอยู่ติดกับทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2076 มีอาณาเขตติดต่อดังนี้
– ทิศเหนือ ติดกับบ้านสมสะอาด หมู่ที่ 5 ตำบลยางสว่าง อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์
– ทิศใต้ ติดกับบ้านหนองแคน หมู่ที่ 7 ตำบลธาตุ อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์
– ทิศตะวันออก ติดกับบ้านยางเตี้ย หมู่ที่ 6 ตำบลยางสว่าง อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์
– ทิศตะวันตก ติดกับบ้าน ม่วงหมาก หมู่ที่ 3 ตำบลธาตุ อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์
ข้อมูลด้านพื้นที่
หมู่บ้านมีเนื้อที่ประมาณ 648 ไร่ แบ่งออกเป็น พื้นที่เพื่ออยู่อาศัย รวม 85 ไร่, พื้นที่ทำการเกษตร ( ทำนา ทำสวน ทำไร่ ) รวม 560 ไร่ และพื้นที่สาธารณะ รวม 9 ไร่
ข้อมูลด้านการศึกษา
หมู่บ้าน โนนจำปา เป็นหมู่บ้าน ขนาดกลาง มีจำนวน 61 หลังคาเรือน มีสถานศึกษาที่ตั้งในหมู่บ้านจำนวน 1 แห่ง คือ โรงเรียนบ้านโนนจำปา สำหรับนักเรียนบ้านโนนจำปา บ้านหนองแคนและบ้านยางเตี้ย
สภาพทางเศรษฐกิจและอาชีพของราษฎร
ร้อยละ 90 ประกอบอาชีพทำนา ที่เหลือประกอบอาชีพ ค้าขายและรับจ้างทั่วไป รวมถึงประกอบอาชีพรับราชการและอื่นๆ
ข้อมูลสภาพทางสังคม วัฒนธรรม ประเพณี
1. วัฒนธรรม ที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชน คือ วัฒนธรรมเลี้ยงปู่ตา และกิจกรรมงานบุญสิบสองเดือน (ฮีตสิบสอง)
2. ประเพณีที่สำคัญของชุมชน ได้แก่ ประเพณีบุญบั้งไฟ จัดทำในราวต้นเดือนมิถุนายน เป็นประจำทุกปี (โดยปี พ.ศ. 2557 จัดในวันที่ 31 พฤษภาคม-1 มิถุนายน)
เสื้อยืด สำหรับงานประเพณีบุญบั้งไฟ และผ้าป่าเพื่อการศึกษาโรงเรียนบ้านโนนจำปา ปี พ.ศ. 2557 : สืบสานประเพณีบุญบั้งไฟ รวมพลคนศิษย์เก่า คืนสู่เหย้า น้ำเงิน-เหลือง โดยคณะศิษย์เก่าโรงเรียนบ้านโนนจำปา : โนนจำปา หนองแคน ยางเตี้ย (ออกแบบและตัดเย็บเสื้อผ้าป่าศิษย์เก่าครั้งนี้โดย กิจการในเครือของเสี่ยบุญเย็น ตริตรองรัมย์ ศิษย์เก่าโรงเรียนบ้านโนนจำปา)
