แม่ คือ คำที่มีอานุภาพยิ่งใหญ่ในใจลูกทุกคน จนยากที่จะเปรียบเทียบกับทุกสรรพสิ่งในโลกนี้ได้ ดังที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ได้พระราชทานไว้ว่า “แม่เป็นพระอรหันต์ของลูก คนที่เที่ยววิ่งหาพระเพื่อกราบไหว้พระอรหันต์ อย่าลืมว่ามีพระอรหันต์อยู่กับตัวแล้ว ควรปฏิบัติต่อแม่อย่าให้บกพร่องได้” [คำว่า “แม่” ของคนทุกภาษา มาจากการออกเสียงของเด็ก ที่ขึ้นต้นด้วยพยัญชนะริมฝีปากคู่ (Bilabial) ได้แก่ ม, พ, ป, บ]
ประวัติการจัดงานวันแม่แห่งชาติ
งานวันแม่ จัดขึ้นครั้งแรกตามประกาศของรัฐบาล จอมพล ป. พิบูลสงคราม เมื่อวันที่ 10 มีนาคม พ.ศ. 2486 ณ สวนอัมพร จัดโดยกระทรวงสาธารณสุข และเรียกกันว่า งานวันแม่ของชาติ ช่วงเวลาดังกล่าวเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 งานวันแม่ในปีต่อมาจึงต้องงดไป เมื่อสงครามสงบลง หลายหน่วยงานได้พยายามให้มีวันแม่ขึ้นมาอีก แต่ก็ไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร และมีการเปลี่ยนกำหนดวันแม่ไปหลายครั้ง
ปี พ.ศ. 2493 : คณะรัฐมนตรี มีมติเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2493 รับรองให้วันที่ 15 เมษายน เป็นวันแม่ และมีการจัดงานขึ้นอีกครั้งในวันที่ 15 เมษายน พ.ศ. 2493 โดยสำนักวัฒนธรรมฝ่ายหญิง สภาวัฒนธรรมแห่งชาติ แต่ก็ต้องหยุดลงอีกในหลายปีต่อมา เนื่องจากกระทรวงวัฒนธรรมถูกยุบ สภาวัฒนธรรมแห่งชาติซึ่งรับหน้าที่จัดงานวันแม่ จึงขาดผู้สนับสนุนการจัดงาน
ปี พ.ศ. 2515 : สมาคมครูคาทอลิกแห่งประเทศไทย ได้จัดงานวันแม่ขึ้น ในวันที่ 4 ตุลาคม พ.ศ. 2515 แต่จัดได้เพียงปีเดียว
ปี พ.ศ. 2519 : คณะกรรมการอำนวยการสภาสังคมสงเคราะห์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ จึงได้กำหนดงานวันแม่ขึ้นใหม่ให้เป็นวันที่แน่นอน โดยถือเอาวันเสด็จพระราชสมภพของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ คือ วันที่ 12 สิงหาคมเป็นวันแม่แห่งชาติ มาจนถึงปัจจุบัน
สัญลักษณ์ประจำวันแม่แห่งชาติ
ดอกมะลิ เป็นดอกไม้สัญลักษณ์ประจำวันแม่ของไทย เนื่องจาก เป็นดอกไม้ที่มีสีขาวบริสุทธิ์ ส่งกลิ่นหอมไปไกลและหอมได้นาน อีกทั้งยังออกดอกได้ตลอดทั้งปี เปรียบได้กับความรักอันบริสุทธิ์ของแม่ที่มีต่อลูกไม่มีวันเสื่อมคลาย
เพลงที่ใช้ในวันเเม่แห่งชาติ
ค่าน้ำนม คือ เพลงอย่างเป็นทางการที่ใช้ในงานวันเเม่เเห่งชาติ เเต่งโดย อาจารย์ สมยศ ทัศนพันธ์ เป็นงานเพลงชิ้นเอก ที่ซึ้งกินใจ เมื่อได้ฟังเมื่อไร เป็นต้องหวนระลึกถึงบุญคุณของเเม่ทุกครั้ง ประกอบกับท่วงทำนองที่เสนาะโสต และทุ้มเย็น ผสมผสานกับคำร้องที่ตรงไป ตรงมา ชวนให้นึกภาพตามได้ไม่ยาก จึงไม่ใช่เรื่องแปลก ที่ใครได้ฟังเพลงนี้แล้ว จะต้องหลั่งน้ำตาให้กับความซาบซึ้งแห่งรักที่แม่มีให้เรา
เพลง ค่าน้ำนม
แม่นี้มีบุญคุณอันใหญ่หลวง ที่เฝ้าหวงห่วงลูกแต่หลังเมื่อยังนอนเปล แม่เราเฝ้าโอละเห่ กล่อมลูกน้อยนอนเปลไม่ห่างหันเหไปจนไกล
แต่เล็กจนโตโอ้แม่ถนอม แม่ผ่ายผอมย่อมเกิดแต่รักลูกปักดวงใจ เติบโตโอ้เล็กจนใหญ่ นี่แหละหนาอะไรมิใช่ใดหนาเพราะค่าน้ำนม
ควรคิดพินิจให้ดี ค่าน้ำนมแม่นี้จะมีอะไรเหมาะสม โอ้ว่าแม่จ๋าลูกคิดถึงค่าน้ำนม เลือดในอกผสมกลั่นเป็นน้ำนมให้ลูกดื่มกิน
ค่าน้ำนมควรชวนให้ลูกฝัง แต่เมื่อหลังเปรียบดังผืนฟ้าหนักกว่าแผ่นดิน บวชเรียนพากเพียรจนสิ้น หยดหนึ่งน้ำนมกินทดแทนไม่สิ้นพระคุณแม่เอย
( ซ้ำ *, ** )
กิจกรรมที่ควรปฏิบัติในวันแม่แห่งชาติ
1. ข้าราชการ พ่อค้า ประชาชน หน่วยงานภาครัฐและเอกชนทั่วประเทศ ร่วมจุดเทียนชัยถวายพระพรแด่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
2. การประดับไฟเฉลิมพระเกียรติ และประดับธงชาติตามอาคารบ้านเรือน
3. จัดกิจกรรมต่าง ๆ เกี่ยวกับวันแม่ เช่น การจัดนิทรรศการ การแสดง การประกวดต่างๆ เพื่อรำลึกถึงพระคุณของแม่
4. การบำเพ็ญสาธารณประโยชน์ ทำบุญใส่บาตรอุทิศส่วนกุศล
5. นำพวงมาลัยดอกมะลิไปกราบขอพรจากแม่
ความรู้เพิ่มเติม : วันแม่ของประเทศต่าง ๆ
– อาทิตย์ที่สองของเดือนกุมภาพันธ์ : วันแม่แห่งชาติ ประเทศนอร์เวย์
– 8 มีนาคม : วันแม่แห่งชาติ ประเทศบัลแกเรีย, แอลเบเนีย
– อาทิตย์ที่สี่ในฤดูถือบวชเล็นท์ (มาเทอริง ซันเ ดย์) : วันแม่แห่งชาติ ประเทศสหราชอาณาจักร, ไอร์แลนด์
– 21 มีนาคม (วันแรกของฤดูใบไม้ผลิ) : วันแม่แห่งชาติ ประเทศจอร์แดน, ซีเรีย, เลบานอน, อียิปต์
– อาทิตย์แรกของเดือนพฤษภาคม : วันแม่แห่งชาติ ประเทศโปรตุเกส, ลิทัวเนีย, สเปน, แอฟริกาใต้, ฮังการี
– 8 พฤษภาคม : วันแม่แห่งชาติ ประเทศเกาหลีใต้ (วันผู้ปกครอง)
– 10 พฤษภาคม: วันแม่แห่งชาติ ประเทศกาตาร์, ซาอุดีอาระเบีย, ประเทศส่วนใหญ่ในทวีปอเมริกาใต้, บาห์เรน, ปากีสถาน, มาเลเซีย, เม็กซิโก, สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์, อินเดีย, โอมาน
– อาทิตย์ที่สองของเดือนพฤษภาคม : วันแม่แห่งชาติ ประเทศ แคนาดา, สาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน), สาธารณรัฐประชาชนจีน, ญี่ปุ่น, เดนมาร์ก, ตุรกี, นิวซีแลนด์, เนเธอร์แลนด์, บราซิล, เบลเยียม, เปรู, ฟินแลนด์, มอลตา, เยอรมนี, ลัตเวีย, สโลวาเกีย, สิงคโปร์, สหรัฐอเมริกา, ออสเตรเลีย, ออสเตรีย, อิตาลี, เอสโตเนีย, ฮ่องกง
– 26 พฤษภาคม : วันแม่แห่งชาติ ประเทศโปแลนด์
– 27 พฤษภาคม : วันแม่แห่งชาติ ประเทศโบลิเวีย
– อาทิตย์ที่สุดท้ายของเดือนพฤษภาคม : วันแม่แห่งชาติ สาธารณรัฐโดมินิกัน, สวีเดน
– อาทิตย์แรกของเดือนมิถุนายนหรือ อาทิตย์ที่สุดท้ายของเดือนพฤษภาคม : วันแม่แห่งชาติ ฝรั่งเศส
– 12 สิงหาคม : วันแม่แห่งชาติ ประเทศ ไทย (วันเฉลิมพระชนมพรรษาสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ)
– 15 สิงหาคม (วันอัสสัมชัญ) : วันแม่แห่งชาติ ประเทศคอสตาริกา, แอนท์เวิร์ป (เบลเยียม)
– อาทิตย์ที่สองหรือสามของเดือนตุลาคม: วันแม่แห่งชาติ ประเทศอาร์เจนตินา
– 28 พฤศจิกายน: วันแม่แห่งชาติ ประเทศรัสเซีย
– 8 ธันวาคม : วันแม่แห่งชาติ ประเทศปานามา
– 22 ธันวาคม : วันแม่แห่งชาติ ประเทศอินโดนีเซีย
แหล่งความรู้เพิ่มเติม :
1. หนังสือ วันสำคัญของไทย โดย สมเจตน์ มุทิตากุล
2. หนังสือ วันสำคัญของไทย โดย ธนากิต
3. หนังสือ วันสำคัญของไทย โดย สุชิราภรณ์ บริสุทธิ์
4. หนังสือ ประวัติวันสำคัญที่ควรรู้จัก โดย วรนุช อุษณกร
เรียบเรียงจาก
1. วารสาร สควค. ฉบับที่ 12 หน้าที่ 2
2. th.wikipedia.org/wiki/วันแม่แห่งชาติ_(ประเทศไทย)
3. http://hilight.kapook.com/view/14164
4. http://campus.sanook.com/924637/ประวัติความเป็นมา-วันแม่แห่งชาติ/
5. http://www.tlcthai.com/education/history-of-thailand/4499.html
ภาพประกอบจาก : http://education.tlcthai.com/wp-content/uploads/old_wb/headline33406.jpg
