สืบเนื่องจาก มูลนิธิยุวสถิรคุณ โดยการสนับสนุนของสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ซึ่งมีศาสตราจารย์เกียรติคุณนายแพทย์เกษม วัฒนชัย องคมนตรี เป็นประธานมูลนิธิ ได้อัญเชิญพระราชกระแสรับสั่งของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ที่ว่า “ช่วยกันสร้างคนดีให้บ้านเมือง” มาเป็นวิสัยทัศน์ในแผนดำเนินงานโครงการโรงเรียนคุณธรรม โดยมีวัตถุประสงค์ ดังนี้
- พัฒนาศักยภาพครูให้ตระหนักในบทบาทหน้าที่ ความรับผิดชอบของอาชีพครู การสร้างเสริมคุณธรรมจริยธรรมในโรงเรียน และเป็นต้นแบบที่ดีงามของนักเรียน
- พัฒนาคุณธรรมจริยธรรมนักเรียนแบบองค์รวม เน้นกระบวนการมีส่วนร่วมที่ พัฒนากระบวนการคิดเชิงระบบ และใช้โครงงานคุณธรรม (Moral Project) เป็นเครื่องมือในการเรียนรู้ความดีความงามจากการลงมือปฏิบัติจริง และมีความรู้สึกเป็นเจ้าของกิจกรรมด้วยความภาคภูมิใจ
- พัฒนากระบวนการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วนในการส่งเสริมและพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมนักเรียน ลดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ในโรงเรียน ส่งเสริมการสร้างพฤติกรรมที่พึงประสงค์เพิ่มขึ้น เพื่อเป้าหมายการสร้างคนดีสู่สังคม รวมทั้งการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมให้เป็นต้นแบบ และเป็นศูนย์เรียนรู้ของโรงเรียนคุณธรรม
- เพื่อเฉลิมพระเกียรติฯ และถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ
โรงเรียนคุณธรรม หมายถึง สถานศึกษาที่ผู้บริหาร ครู นักเรียน ผู้ปกครอง ชุมชน และผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง มีส่วนร่วมในกระบวนการขับเคลื่อนกิจกรรมส่งเสริมความดีในรูปแบบต่างๆ ทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษา ซึ่งนำไปสู่การพัฒนาและปรับเปลี่ยนเป็นพฤติกรรมที่พึงประสงค์ได้อย่างยั่งยืน และนำไปขยายเครือข่ายได้
หลักการโรงเรียนคุณธรรม คือ เมื่อผู้บริหารสถานศึกษาและคณะครูสนใจ และตัดสินใจจะพัฒนา โรงเรียนให้เป็นโรงเรียนคุณธรรม จะต้องคำนึงถึงหลักการ ดังต่อไปนี้
- ความสมัครใจและเต็มใจ
- ใช้กระบวนการมีส่วนร่วม
- มีการติดตามและประเมินผลอย่างสม่ำเสมอ
- โครงงานคุณธรรม
กระบวนการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม ประกอบด้วยงาน 4 ขั้นตอนหลัก ได้แก่
- การสร้างความรู้ความเข้าใจ และการพัฒนาศักยภาพครูแกนนำและนักเรียนแกนนำ เพื่อการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม (จังหวัดดำเนินการ)
- การลงมือปฏิบัติของโรงเรียน (กำหนดคุณธรรมเป้าหมายของโรงเรียน ประกอบด้วย ความซื่อสัตย์ ความรับผิดชอบ และความพอเพียง และจัดทำโครงงานคุณธรรม)
- การนิเทศอาสาติดตามโรงเรียน
- การรายงานความก้าวหน้าและการประเมินผล
หัวใจสำคัญของการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม คือ “การแปลงคุณธรรมให้เป็นจริยธรรม หรือพฤติกรรมที่พึงประสงค์”
ตัวชี้วัดโรงเรียนคุณธรรม ได้แก่
- มีกระบวนการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมทั้งโรงเรียน
- มีกลไกคณะทำงานและใช้โครงงานคุณธรรมเป็นเครื่องมือที่ทุกคนมีส่วนร่วมในการลงมือปฏิบัติเพื่อพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม
- พฤติกรรมที่พึงประสงค์ในโรงเรียนเพิ่มขึ้น
- พฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ในโรงเรียนลดลง
- เกิดกระบวนการมีส่วนร่วมในการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมในโรงเรียนจากทุก ภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง เช่น ผู้บริหารโรงเรียน ครู บุคลากร นักเรียน ผู้ปกครอง ชุมชน
- มีองค์ความรู้/นวัตกรรมการสร้างเสริมคุณธรรมจริยธรรม และมีการบูรณาการกับ การจัดการเรียนรู้ในชั้นเรียน
- เป็นแหล่งเรียนรู้ของโรงเรียนคุณธรรม
ดาวน์โหลดคู่มือ โรงเรียนคุณธรรม [คู่มือโรงเรียนคุณธรรม]