การปลูกเรือนขวางตะวัน หมายถึง การปลูกบ้านที่หันด้านข้างของบ้านไปทางทิศตะวันออกหรือตะวันตก (วางแนวยาวของบ้านไปตามทิศเหนือ-ใต้) ผู้ที่ปลูกเรือนในลักษณะดังกล่าว เชื่อกันว่าไม่ดี คนอยู่อาศัยในบ้านเรือนจะไม่เป็นสุข แต่หากปลูกเรือนตามตะวัน โดยหันข้างเรือนไปทางทิศเหนือหรือทิศใต้ (วางแนวยาวของบ้านไปตามทิศตะวันออก-ตะวันตก) จะเป็นมงคลยิ่ง อยู่เย็นเป็นสุข สบาย ไร้ปัญหาแผ้วพาน แต่ถ้าหากพื้นที่คับแคบ ก็ต้องปลูกในแนวเฉียง อย่าหันข้างเรือนตรงกับตำแหน่งดวงอาทิตย์ขึ้น-ตก ในรอบปีอย่างเด็ดขาด
จากความเชื่อดังกล่าวข้างต้น เมื่อพิจารณาตามหลักลมฟ้าอากาศ และแสงแดดพบว่า การหันแนวยาวของตัวบ้านไปตามทิศตะวันออก-ตะวันตก (ดังภาพประกอบ) ก็เพื่อให้ด้านกว้างของบ้านแผ่ออกรับลมที่มาจากทิศตะวันออกเฉียงเหนือและทิศตะวันตกเฉียงใต้ เป็นการลดพื้นที่ถูกแดดในช่วงบ่ายให้มีขนาดพื้นที่น้อยสุด ทั้งนี้ หากปลูกขวางตะวัน จะทำให้ตัวอาคารหรือบ้านนั้นได้รับแสงแดดทั้งตอนช่วงเช้า และช่วงบ่ายแบบเต็มๆ ส่งผลให้บ้านร้อนระอุ กลางคืนจะอยู่ไม่สบายเพราะจะร้อนมากจึงอาจส่งผลให้สุขภาพของผู้อยู่อาศัยไม่ดีไปด้วย
การหันหน้าบ้านไปทางทิศเหนือ-ใต้ จะทำให้ ลม ร้อน และ ลมเย็น วิ่งผ่านได้สะดวก ทำให้อากาศภายในบ้านมีการถ่ายเทสะดวก ทั้งนี้หากจำเป็นต้องปลูกขวางตะวัน ก็ต้องปรับการเปิด ประตูหน้าต่าง ให้เป็นตัวบังคับทางลมให้วิ่งไปไปภายในอาคาร จะช่วยระบายความร้อนได้
ความรู้เพิ่มเติม : ข้อห้ามเกี่ยวกับบ้านตามคติโบราณ
1. ห้ามมิให้ทำชื่อใหญ่กว่าหัวเสา
2. ห้ามมิให้ทำแหวกช่องกลางที่นอน
3. ห้ามมิให้ทำเรือนคร่อมต้นไม้
4. ไม่ควรสร้างบ้านแบบศาลพระภูมิ มี 2 ห้อง มีฝา 1 ห้องไม่มีฝา 1 ห้อง
5. ไม่ควรสร้างบ้านมีระเบียง 4 ด้านเหมือนศาลาการเปรียญ
6. ห้ามปลูกเรือนขวางตะวัน
7. ห้ามปลูกเรือนขวางคลอง
8. ห้ามทำเรือนมี 4 จั่ว
9. เรือนหลังหนึ่งห้ามทำประตู 4 แห่ง หน้าต่าง 9 แห่ง ประตูไม่อยู่ กลางบ้าน
10. จำนวนห้ามใช้จำนวนคู่
11. บันไดไม่ลงทางทิศตะวันตก
12. ไม่หันหัวเตียงทางทิศตะวันตก
13. ไม่นอนขวางกระดาน
14. ไม่ทำน้ำพุน้ำตกไหวเข้าตัวเรือน
15. ไม่ทำทางลอดใต้ห้องน้ำห้องส้วม
16. ไม่ทำอาคารพักอาศัยเป็นรูปตัว ” T ”
17. ไม่ทำเรือนทะลุหน้าตลอดหลัง ถือเป็นเรือน “อกแตก”
18. ไม่ทำภูเขาจำลองไว้ในบ้าน
19. ไม่ทำทางเข้าออกคู่ไว้ตอนมุมของที่ดินที่ทางสามแพรกหรือสี่แยก
20. ห้ามใช้ช่อฟ้า ใบระกา เครื่องวัด เครื่องหลวง เป็นส่วนประกอบของบ้าน
21. ห้ามปลูกเรือนคล่อมตอ
22. ห้ามตั้งศาลพระภูมิใต้เรือนเงา
23. ห้ามทำบันไดเวียนซ้ายขาขึ้น
24. ห้ามมีสัตว์ตกตายในหลุมตอม่อ
ที่มา
1. หนังสือบ้านไทย
2. http://www.mhodoo.com/sarahora_view.php?id=105
ภาพประกอบจาก : http://www.scgexperience.co.th/stocks/extra/0008d4.jpg
