เมื่อสิ้นสุดปีการศึกษาของทุกปี นักเรียนที่อยู่ในระดับชั้น ป.6, ม.3 และ ม.6 จะสำเร็จการศึกษา และออกไป ศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น หรือในระดับ ม. 3, ม.6 นักเรียนก็จะมีทางเลือกของชีวิต เป็นการศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น หรือออกไปประกอบอาชีพทำงานหาเงิน
ก่อนถึงวันสอบปลายภาคในปีการศึกษานั้น (ราวปลายเดือนกุมภาพันธ์ถึงต้นเดือนมีนาคม) โรงเรียนแต่ละแห่งจะจัดกิจกรรมแสดงความยินดีกับรุ่นพี่ที่จะสำเร็จการศึกษา อาจใช้ชื่อที่แตกต่างกัน เช่น วันรักวันลา, วันอำลาสถาบัน หรือชื่ออื่นๆ ในวันดังกล่าวจะมีกิจกรรมที่น้องๆ นักเรียนจะได้มอบของขวัญ ดอกไม้ให้กับรุ่นพี่ที่ตนเองรักและประทับใจ นอกจากนี้ โรงเรียนก็อาจมอบของขวัญให้กับนักเรียนที่สร้างชื่อเสียงให้กับโรงเรียนหรือนักเรียนที่กำลังจะจบแต่ละคนด้วย ทั้งนี้เพื่อเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจให้กับนักเรียนที่กำลังจะสำเร็จการศึกษากลายเป็นศิษย์เก่าของสถาบัน และเป็นการสร้างแรงจูงใจในการเรียนให้กับน้องๆ นักเรียนที่กำลังศึกษาอยู่ด้วย
หลังการสอบปลายภาค ส่งคะแนนตัดเกรดต่างๆ แล้ว นักเรียนที่กำลังจะสำเร็จการศึกษา จะมีเวลาในการแก้ 0, ร, มส., มผ. อยู่ราวหนึ่งถึงสองสัปดาห์เพื่อให้จบทันพร้อมเพื่อน จากนั้นช่วงปลายเดือนมีนาคม โรงเรียนจะจัดโครงการปัจฉิมนิเทศ มอบประกาศนียบัตรให้กับนักเรียน หลายโรงเรียนกำหนดให้คุณครูใส่ครุยวิทยฐานะ เข้าร่วมกิจกรรม เมื่อมอบประกาศนียบัตรเรียบร้อยแล้ว ประธานคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้อำนวยการโรงเรียน คุณครูให้โอวาทแก่นักเรียนและบันทึกภาพร่วมกันแล้ว จากนั้นจะเป็นพิธีพราหมณ์ พิธีขอขอมาครู พิธีบายศรีสู่ขวัญ ผูกข้อต่อแขนให้กับนักเรียน นักเรียนขอพรจากคุณครู และคุณครูก็ได้อวยพรให้นักเรียน หลังเสร็จสิ้นกิจกรรมที่เป็นพิธีการต่างๆ แล้ว ครูและนักเรียนจะรับประทานอาหารร่วมกัน ในวันดังกล่าวนี้นอกจากนักเรียนจะได้รับประกาศนียบัตร ที่แสดงถึงการสำเร็จการศึกษาแล้ว ยังจะได้รับหนังสือรุ่นที่โรงเรียนจัดทำขึ้นเป็นที่ระลึกด้วย และถือว่าเป็นวันสุดท้ายของการใส่ชุดนักเรียน เรียนจบแล้ว เพราะหลังจากวันนี้ นักเรียนจะไม่สามารถกลับมาใส่ชุดนักเรียนได้อีก (ยกเว้นใส่เล่น หรือใส่เพื่อการแสดง) บางคนจึงให้เพื่อนเขียนข้อความต่างๆ ใส่เสื้อนักเรียนซะเลย ต่อจากนี้ไป ก็ถือว่า พวกเธอทุกคน “โต” แล้ว “พร้อม” แล้ว สำหรับโลกของความจริงของชีวิต สู้ๆ เด้อ !!!
จงตั้งใจ ตั้งจิต คิดให้มั่น
จงฝ่าฟัน แม้ลำบาก ด้วยขวากหนาม
จงหมั่นทำ แต่สิ่ง ที่ดีงาม
จงเดินตาม วิถี ที่ควรเป็น
จงตั้งใจ อย่ายอมแพ้ แม้ลำบาก
จงรับปาก ใจตนเอง แม้ยากเข็ญ
จงรู้ว่า สิ่งใด ใคร่อยากเป็น
จงได้เห็น ว่าไม่ง่าย อย่าได้ท้อใจ
ปล. รักและคิดถึงลูกศิษย์ทุกคน ครูขออวยพรให้ประสบความสำเร็จและมีความก้าวหน้าในชีวิตยิ่งขึ้นไป ทุกๆ คน จะรอฟังข่าวความสำเร็จของลูกศิษย์ทุกคนครับ
