คุกขี้ไก่ ตั้งอยู่ที่ตำบลปากน้ำแหลมสิงห์ หมู่ที่ 1 ตำบลปากน้ำแหลมสิงห์ อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี รหัสไปรษณีย์ 22130 เนื้อที่ 3 งาน 45 ตารางวา
คุกขี้ไก่ สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2436 หรือ ร.ศ. 112 เมื่อฝรั่งเศสได้เข้ายึดจันทบุรีในกรณีพิพาทกับสยาม เรื่องดินแดน ฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง ระหว่างนั้นกองทหารฝรั่งเศสประมาณ 600 คน แยกกันอยู่สองแห่ง แห่งแรกตั้งอยู่ที่เมืองจันทบุรี บริเวณ ที่เป็นค่ายทหารในปัจจุบัน อีกแห่งอยู่ที่ปากน้ำแหลมสิงห์ มีลักษณะเป็นป้อมรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสลบเหลี่ยม ก่อด้วยอิฐ กว้าง 4 เมตร สูง 10 เมตร หลังคาเดิมเป็นเครื่องไม้มุงกระเบื้องทรงพีระมิด มีประตูทางเข้าออกหนึ่งช่อง ด้านบนเป็นช่องระบายลม
ในอดีตรอบป้อมมีน้ำล้อม และใช้เป็นป้อมปืนและป้อมตรวจการณ์ปากน้ำแหลมสิงห์ ชาวบ้านเรียกว่า “ป้อมฝรั่งเศส” ต่อมาใช้เป็น ที่กักขัง นักโทษทั้งทหารญวนคนจีนคนในบังคับของฝรั่งเศสรวมทั้งคนไทยที่ต่อต้านฝรั่งเศส โดยขังคนไว้ด้านล่าง ด้านบนเลี้ยงไก่เพื่อให้ถ่าย ใส่นักโทษ จึงเรียกว่า “คุกขี้ไก่” นักโทษที่มีโทษหนักก็จะอยู่ชั้นถัดจากที่เลี้ยงไก่ จะมีโอกาสโดนมูลไก่ราดได้บ่อย ส่วนนักโทษชั้นล่างจะเป็นนักโทษที่มีโทษเบากว่า มีโอกาสโดนมูลได้น้อยกว่า ความทรมานของคุกขี้ไก่ ไม่ได้อยู่ที่ความเจ็บปวดทางด้านร่างกาย แต่เป็นความขมขื่นทางจิตใจ ที่ถูกผู้รุกรานต่างชาติคุมขัง อย่างไร้ศักดิ์ศรี ว่ากันว่าคนที่เคยถูกคุมขังเมื่อออกจากคุกมาได้กลิ่นขี้ไก่จะอยู่ติดตัวไปนาน คุกนี้เลิกใช้งานเมื่อทหารฝรั่งเศสถอนกำลังออกจากเมืองจันท์เมื่อปี พ.ศ. 2447 ปัจจุบันอยู่ในความดูแลของกรมศิลปากร
การเดินทาง คุกขี้ไก่ห่างจากอำเภอเมืองประมาณ 30 กิโลเมตร ใช้ทางหลวงหมายเลข 3 (จันทบุรี-ตราด) เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมาย เลข 3149 ก่อนถึงอำเภอแหลมสิงห์ตั้งอยู่ทางด้านขวามือ
นำชมสภาพคุกขี้ไก่ ปัจจุบัน
